Oudjaarsavond heeft in Nederland een heel eigen geur. Nog vóór de klok twaalf uur slaat, hangt er in straten, keukens en schuren een herkenbare mix van olie, gist en poedersuiker. Het is de geur van oliebollen — misschien wel onze meest geliefde eindejaarstraditie.
Een hap vol geschiedenis
Hoewel de oliebol tegenwoordig vooral symbool staat voor gezelligheid, heeft het lekkernij een lange geschiedenis. Al in de 17e eeuw aten mensen in de Lage Landen gefrituurde deegballen tijdens de donkere wintermaanden. Ze waren voedzaam, warm en gaven energie in een tijd waarin de dagen kort waren en het werk zwaar. Dat ze precies rond de jaarwisseling populair werden, is geen toeval: het was hét moment om samen te komen, te delen en het oude jaar af te sluiten met iets feestelijks.
Gezelligheid in de keuken
Nog steeds is het bakken van oliebollen voor veel families een ritueel op zich. De ene zweert bij rozijnen, de ander bij appelstukjes, en er zijn zelfs fanatiekelingen die elk jaar nieuwe varianten proberen. Maar of je nu een traditionele oliebol eet of een moderne creatie met chocolade of karamel: het gaat vooral om het samen zijn.
In veel huishoudens staat op 31 december de hele dag de frituurpan te pruttelen. Kinderen strooien enthousiast poedersuiker, buren lopen even binnen voor een proefbol en opa’s en oma’s vertellen hoe zij het vroeger deden — “met de hand geklopt, jongen, dat was pas luchtig!”
Van kraam tot keukentafel
Ook de oliebollenkramen horen bij het straatbeeld van december. Voor veel mensen is het vaste prik: even langs de kraam voor een zakje warme bollen om mee te nemen naar huis. De rij voor de kraam is bijna net zo traditioneel als de oliebol zelf. En eerlijk is eerlijk: die eerste hap, nog warm en knapperig, maakt het wachten meer dan waard.
Een zoete start van het nieuwe jaar
Waarom we oliebollen eten op oudjaarsavond? Omdat het vertrouwd voelt. Omdat het lekker is. Omdat het hoort bij het ritme van het jaar. Maar vooral omdat het een moment van verbinding is. Terwijl buiten het vuurwerk knalt en binnen de champagne wordt ingeschonken, delen we met elkaar iets eenvoudigs en warms.
En zo begint het nieuwe jaar — met poedersuiker op je trui, een glimlach op je gezicht en de hoop dat het komende jaar net zo zoet mag worden als die eerste oliebol. Iedereen van een gelukkig en gezond 2026
